Η παραγωγή προσωπικού λόγου

Η παραγωγή προσωπικού λόγου για τη λογοτεχνία εκ μέρους των μαθητών είναι ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία ενός μαθήματος λογοτεχνίας που

σέβεται τις αρχές της πολυπολιτισμικής εκπαίδευσης και
λαμβάνει υπόψη την ταυτότητα των μαθητών.

Η παραγωγή του λόγου αυτού δεν προκύπτει από τα ταλέντα ή τις ικανότητες των μαθητών αφηρημένα, αλλά από τον κριτικό τρόπο διδασκαλίας των λογοτεχνικών κειμένων.

Τα κείμενα περικλείουν λόγους. Οι λόγοι αυτοί βάζουν τους μαθητές μας σε μία θέση υποκειμένου.
Οι μαθητές μας σε ένα παραδοσιακού τύπου μάθημα δεν αναρωτιούνται για τους λόγους αυτούς, απλώς τους διδάσκονται. Σε ένα μάθημα λογοτεχνίας με βάση τις αρχές της πολυπολιτισμικής εκπαίδευσης οι λόγοι αυτοί τίθενται στην "καρδιά" του μαθήματος.
Ποιος μιλά και ποιος σιωπά, σε ποιον απευθύνονται οι λόγοι αυτοί;
Μας βρίσκουν σύμφωνους;
Παίρνουμε τη θέση υποκειμένου για την οποία μας ετοιμάζουν, δηλαδή πραγματοποιούμε την κυρίαρχη ανάγνωση ή είμαστε ανθιστάμενοι αναγνώστες;

Ο τρόπος αυτός διδασκαλίας της λογοτεχνίας φέρνει συνεχώς στο προσκήνιο το ζήτημα της ταυτότητας όχι μόνο των μαθητών και μαθητριών αλλά και των εκπαιδευτικών τους, των συγγραφέων αλλά και των ηρώων των κειμένων. Με τον τρόπο αυτό νοηματοδοτείται και το ίδιο το κείμενο αλλά και ο κόσμος που το περιβάλλει και το γέννησε. Η λογοτεχνία ως λόγος, λοιπόν, η συζήτηση στην τάξη ως λόγος και ο λόγος των μαθητών για τη λογοτεχνία. Η κοινωνία έχει επιφυλάξει κάποιες θέσεις λόγου για τους μαθητές μας λόγω της εθνικής τους ταυτότητας, της κοινωνικής τους προέλευσης κ.λπ. Το ζήτημα είναι εμείς ως εκπαιδευτικοί στο μάθημα της λογοτεχνίας να δημιουργήσουμε νέες θέσεις λόγου για τους μαθητές μας, αλλά και για τους εαυτούς μας εντέλει.